'అదొక చౌరస్తా.మధ్యన నిలువెత్తు అంబేద్కర్‌ విగ్రహం. దాన్ని ఆనుకుని ఓ కానుగచెట్టు. ఆచెట్టు కింద చెప్పులు కుడుతున్న ఓ ముసలితాత. ఆషాఢమాసం ఎండ కాస్తున్నప్పటికీ, ఆకస్మాత్తుగా మబ్బులు కమ్మి దబదబ వర్షం కురుస్తున్నది. వర్షానికి ఆ తాత తనపైనా, తన పనిముట్లపైనా ప్లాస్టిక్‌ పరదా కప్పుకుని పనిచేస్తున్నాడు.కొంత సేపటికి వాన వెలిసింది.
           75 ఏండ్ల భారత స్వాతంత్య్రం ఆ తాత దారిద్య్రం తీర్చలేక పోయిందా? పై నుంచి రాజ్యాంగ నిర్మాత అంబేద్కర్‌ దృక్కులు ప్రశ్నిస్తున్నాయి. జాలిగ కన్నీరు కారుస్తున్నట్టు కానుక చెట్టు ఆకులు నుండి నీటిబట్లు రాలుతున్నాయి.
ఇదంతా వాస్తవమే. చదివే పాఠకులకు దృశ్యం బమ్మ కట్టడమే కాదు. మనస్సు ఆలోచనాత్మకమైన హృదయం ద్రవీ భూతమవు తుంది. దీనినే నాన్‌ఫిక్షన్‌ జర్నలిజం (కాల్పనికేతర వార్తా కథనం' అంటున్నారు.
దీనికి మనదేశంలో ప్రతీకగా నిలిచింది ప్రముఖ జర్నలిస్టు పాలగుమ్మి సాయినాథ్‌. ఇప్పుడు ఆయన బాటలోఎంతోమంది జర్నలిస్టులు, రచయితలు ముందుకొస్తున్నారు.
వాస్తవం నుంచే ఊహా, కల్పనాశక్తి ఉత్పన్నం అవుతందని చెప్పడానికే ఈ ఉపోద్ఘాతం. శుద్ధ భావవాదులకు ఇది మింగుడు పడదు.తన ఆలోచన, తన మేధస్సు, తన భావాలకే అగ్ర తాంబూలం ఇచ్చుకుంటారు. వస్తు గతదృష్టిని (ఆబ్జెక్టివ్‌రియాల్టీ) ని పూర్వపక్షం చేస్తారు. సమర్థవంతమైన రచయితలు మాత్రమే వస్తుగత దృష్టిలోకి పరకాయ ప్రవేశం చేయగలరు. సత్యనిష్టతో యధార్థాన్ని చూపగలరు.
కొందరు గాఢానుభూతిలో పాఠకుల హృదయాలపై చెరగని ముద్రవేయాలని తాపత్రయపడితే, మరికొందరు అసలు విషయాన్ని లోకానికి వ్యక్తపరిచే తాపత్రయంలో ముందుంటారు. అలాంటి ఆపేక్షను గోటేటి లలితాశేఖర్‌ 'పుడమితల్లి నేస్తం' కథా సంపుటి ద్వారా చాలా హృద్యంగా వ్యక్తీకరించారు.
సమాజగమనం, దేశభవిష్యత్తు గురించి చర్చిస్తూ వ్యవసాయ ప్రాధాన్యత ఏమిటో గుర్తించకపోవడం లాగనే చాలా అసంగతలు మనకు తారసపడుతుంటాయి. సమాజాన్ని నడిపించే విజ్ఞాన శాస్త్రాలు పట్ల శీతకన్ను వేస్తుంటారు. కనుకనే తెలుగులో నాన్‌ఫిక్షన్‌ కు ఇవ్వాల్సినంత స్థానం ఇవ్వలేక పోయారని ప్రముఖ సైన్స్‌ రచయిత నాగసూరి వేణుగోపాల్‌ ముందుమాటలో వాపోయారు. మత మౌఢ్యంతో పాలకులే వెర్రి కల్పనలకు భాష్యం చెపుతున్న కాలంలో జీవిస్తున్నాంగా మరి!
పుస్తకంలో నాలుగగే కథలు ఉన్నాయి.భిన్న జీవన మార్గాలు తెలిపేవి. ఆదర్శవంతమైనవి. అనుసరణీయమైనవి. ఆచరణ సాధ్రంగా నిరూపితమైనవి.
ది హిందూస్థాన్‌ టైమ్స్‌వారి పత్రిక 'మింట్‌' పరిశోధనగా గత 75ఏండ్ల స్వతంత్ర భారతావనిని ప్రభావితం చేసిన పది అంశాలలతో 'ఐ.ఆర్‌.8.వరి' విజయ సృష్టికర్తగా శ్రీ నెక్కింటి సుబ్బారావును పేర్కొన్నది. 1960వ దశకంలో ఈ వరి వంగడం అప్పటికంటే ఎక్కువగా అనూహ్యంగా పదిరెట్లు అధిక దిగుబడిని సాధించింది. ఈ వరి వంగడాన్ని సాగుచేసిన రైతుల్లో దేశంలో ప్రథముడు నెక్కంటి.ఈ ప్రయత్నమే హరిత విప్లవానికి నాందిగా పేర్కొన్నది. ఒక ఛాలెంజింగ్‌ పర్సనాలిటీ గురించి కథ రాయాలనే సంకల్పంతోనే లలితా శేఖర్‌ తనకు బాగా పరిచయం ఉన్న నెక్కంటినే కథానాయకుడిగా (విజయ రామయ్యగా)చేసి పుడమితల్లి నేస్తాన్ని ఆవిష్కరించారు.
అలాగే 'సేద్యం ధీరబోజ్యం'లో కథానాయకుడు వెంకట్‌ అసలు పేరు ఏడుకొండలు.లలిత ప్రియ శిష్యుడు'దీక్ష' కథలో కథానాయిక శాంతి నిజ జీవితంలో కూడా శాంతియే. ఇక చివరిగా 'ఎరుక'కథకు మూలం రచయిత మాటల్లోనే ఓ గ్రామీణ రైతుకు ఉండే జ్ఞానం పట్ల అవెర్‌నెస్‌ మీద నాకు ఉన్న పూర్తి నమ్మకం ఈ కథ రాయించింది. రచయిత రైతు పక్షపాతి అని వేరుగా చెప్పనక్కర్లేదు కదా.
కాల్పనికేతర సాహిత్యం అయినప్పటికీ లలిత పాఠకుల అంతరంగాన్ని లలితంగా సృజించే అవకాశాన్ని ఎక్కడా వదులుకోలేదు.
'ఒక మనిషితోనో, ఒక బంధంతోనే నీ జీవితం ముడిపడి లేదు. అడుగిడిన ప్రతి ఊరూ నీఊరే. ఎదురైన ప్రతి మనిషి నీవాడే. ఏదీనీది కాదు.నీది కానిది ఏదీ లేదు. ఆ ధైర్యపడకు. నలుగురికి ఉపకారం చేసే మార్గంలో నడువు. తొలిపుటలోనే ఓ తాత్విక బంధంతో పాఠకున్నికట్టడి చేస్తుంది. వ్యవసాయ క్షేత్రం తల్లివంటిద. కుటుంబాలను కలుపుతుంది. మనుషులను కలుపుతుంది. శ్రమైక జీవన సౌందర్యాన్ని చూపుతుంది అంటూ భూమి పట్ల, మనుషుల పట్ల, అవ్యాజమైన ప్రేమ గుణాన్ని వ్యక్తపరుస్తుంది.
రచయిత స్వతహాగ అధ్యాపకురాలు గనుక ఆ పాత్ర స్వగతం చూడండి. కాలేజీకి అడుగుపెడుతూనే నాలో ఓ ఉత్సాహం ప్రవేశిస్తుంది. ఈ చదువులమ్మఒడి నాకు ఒక వేదిక. నాలోపలి తపనకు, తత్వానికి భగవంతుడు నాకు ఏర్పర్చిన దారి. జీవితంలో వికసించడానికి మొగ్గల్లా సిద్ధంగా ఉన్న పిల్లని చూడగానే,ఆనందంగా జీవించడానికి కావాల్సిన మెలుకువలను వారికి కలిగించాలనే తపన కలుగుతుంతి. ఇది నాకూ, నా విద్యార్థులకు మధ్య ఒక బంధం ఏర్పరిచింది.' ఇలా సరళంగా సహజంగా సాగిపోతుంది.ఎక్కడా అతిశయం కన్పించదు.
మనకు ఇష్టం ఉన్నా లేకున్నా,మనం అంతకుముందు నుంచే నిర్మితమైన ఓ రాజకీయ, ఆర్థిక, సామాజిక, సాంస్కృతి చట్రం అనివార్యంగా జీవిస్తున్నామనేది ఓ వాస్తవం. అయితే మనిషిని మనిషిగా జీవించనీయకుండా ఓజంతువుగానే, యంత్రంగానే మార్చే పరిస్థితులు దోపిడీ వ్యవస్థలో కోకొల్లలతు. అప్పుడే మనిషిని ఎలాగైనా లంగదీసుకోవచ్చు. ఎన్ని నీచమైన పనులైనా మనిషిచేత చేయించుకోవచ్చు అనేది దోపిడీ దృక్పథం.
(ఎక్ప్‌ఆ్లయిటేషన్‌ ఏటిట్యూడ్‌) మనిషి మనిషిగా నిటారుగా నిలబడాలంటే సచేతనం ముఖ్యం. దోపిడీ వ్యవస్థకు అది నచ్చదు.ప్రమాదమని దానికి తెలుసు.
ఈ నేపథ్యంలో నవ్యంగా ఆలోచించడం, నాణ్యంగా జీవించడం కొందరికే సాధ్యం.ఆ కొందరిలా జీవించాలంఏ ఇలాంటి పుస్తకాలు చదవడం అవశ్యం.
భారత రైతంగానికి అంకితమొనర్చిన ఈ పుస్తకాన్ని అమరావతి పబ్లికేషన్స్‌ ప్రచురించింది. వెల రూ.100.

- కె.శాంతారావు, 9959745723